Bước vào tuổi 14, cuộc thi “Chuông Vàng vọng cổ” tiếp tục khẳng định tầm quan trọng và sức hút của mình đối với người mộ điệu. Trước điều đáng mừng này, Nhà báo Thanh Hiệp – Báo Người Lao động đã có những chia sẻ về cuộc thi.
Nhà báo Thanh Hiệp trao Giải Báo chí cho thí sinh “Chuông vàng vọng cổ” mùa giải năm 2018
Là người đồng hành cùng cuộc thi “Chuông Vàng vọng cổ” trong vai trò giám khảo báo chí từ nhiều năm nay, anh có thể chia sẻ cảm nhận của mình về cuộc thi này?
Qua 13 lần tổ chức, Giải Chuông Vàng vọng cổ (CVVC) đã góp phần tích cực trong việc phát hiện những nhân tố mới có tài năng trong việc thể hiện bài vọng cổ. Hiện nay, trong đời sống sàn diễn nghệ thuật cải lương trên cả nước đều có sự tham gia của các diễn viên xuất thân từ cuộc thi này, đó là một thành tựu đáng tự hào qua chặng đường 14 năm HTV tổ chức.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy không phải thí sinh đạt giải cao trong vòng chung kết xếp hạng mỗi năm đều có thể gắn bó với nghề và trở thành diễn viên chuyên nghiệp. Họ phải nỗ lực rất nhiều sau khi rời khỏi cuộc thi, nhưng một điều tôi biết, họ đã nỗ lực giữ vững sự đam mê và ý thức rõ hơn trách nhiệm giữ gìn sự chuẩn mực của bài vọng cổ.
Sàn diễn cải lương đang bị thu hẹp đất dụng võ trong nhiều năm qua, ngay cả nghệ sĩ chuyên nghiệp còn gặp khó khăn trong việc duy trì điểm diễn, vì thế các thí sinh đạt giải cao trong cuộc thi CVVC cũng không tránh khỏi con đường tự thân vận động để tìm chỗ đứng. Sau 13 năm tổ chức, nhiều thí sinh đã trở thành diễn viên chuyên nghiệp, gắn bó với các đoàn nghệ thuật trong cả nước, có thí sinh được nhà nước trao tặng danh hiệu NSƯT như: Hồ Ngọc Trinh, Thu Vân...
Nhà báo Thanh Hiệp và các NSƯT: Thanh Tuấn, Minh Vương nhận hoa từ Ban tổ chức cuộc thi năm 2018
Thế còn về các thí sinh, anh ấn tượng với những gương mặt nào?
Tôi ấn tượng nhất là giải “Chuông bạc” 2007, Lê Văn Gàn từ một anh chạy xe ôm bỗng trở thành thần tượng của nhiều khán giả mê bài vọng cổ. Chất giọng trầm ấm, vút nhẹ câu ca khi xuống xề, gợi khán giả nhớ về cách ca đầy ma thuật và điêu luyện của "Hoàng đế dĩa nhựa" Tấn Tài. Tương tự, Võ Thành Phê – giải “Chuông vàng” 2008 đã gác bỏ việc lái tàu chở cát – nghề chính của gia đình, để gắn bó với nghề diễn viên.
Đích đến của nghề nghiệp mà họ đeo đuổi không phải là hát quán vọng cổ, mà được đứng trên sân khấu, được hát bằng trái tim và sự rung động đầy cảm xúc. HTV đã tạo nhiều điều kiện để các diễn viên xuất thân từ CVVC được xuất hiện trên làn sóng truyền hình, nếu không ca cổ giới thiệu sáng tác mới thì cũng tham gia biểu diễn trích đoạn trong các chương trình “Vầng trăng cổ nhạc” hoặc các vở diễn của “Ngân mãi chuông vàng”. Đó là một nỗ lực đáng trân trọng của HTV.
Nhà báo Thanh Hiệp tâm huyết với cuộc thi “Chuông Vàng vọng cổ”
Qua 13 năm tổ chức, theo anh, “Chuông Vàng vọng cổ” đã khẳng định mình như thế nào trong lòng người mộ điệu?
Trong khó khăn chung của sân khấu cải lương, việc trả lại những chuẩn mực cho từng bộ môn, từng khâu tổ chức, biểu diễn, dàn dựng chuyên nghiệp rất quan trọng. Đúng là lĩnh vực nghệ thuật nào thì yếu tố con người quyết định tất cả những cải tiến. Theo tôi, mỗi năm HTV đều hướng đến sự cải tiến, để đổi mới toàn diện hình thức tổ chức. Cụ thể là có ban huấn luyện, có ban giám khảo vòng tuyển chọn, và mời được những nghệ sĩ uy tín ngồi ghế hội đồng nghệ thuật.
Mỗi năm khán giả xem đều thích thú sự góp ý, nhận xét của hội đồng chuyên môn, góp phần phân tích sâu hơn, rõ hơn để thí sinh hiểu về bài thi của mình, đồng thời cho thấy sự nỗ lực cải tiến để giữ những chuẩn mực lâu nay bị tác động chủ quan làm cho bệ rạc, thiếu chuyên nghiệp.
Sự xuất hiện của cuộc thi CVVC 13 năm qua đã thay đổi cách tổ chức, chấm thi, góp ý của hội đồng kể cả sự tranh luận với ban huấn luyện, đã đưa ra những chuẩn mực hết sức cần thiết cho sự vực dậy hoạt động biểu diễn cải lương chuyên nghiệp. Tôi cho rằng, những chuẩn mực đó cần giữ gìn và cụ thể nhất là những hạt nhân nòng cốt, đạt giải cao từ 13 mùa giải qua. HTV nên giữ làm sao để diễn viên của CVVC ý thức việc mưu sinh nhưng không bất chấp tất cả vì đồng tiền, giữ sao để mỗi diễn viên khi bước lên sân khấu chuyên nghiệp vẫn chứng tỏ nội lực và bản lĩnh.
Cái thiếu đáng cần điều chỉnh là sự tập hợp để diễn viên CVVC có được những đợt tập huấn, nâng cao mình hơn trong nghề, thay vì thả nổi như hiện nay. Để làm được công việc này không chỉ có cơ quan chủ quản của cuộc thi là HTV mà là Hội Sân khấu TP. Hồ Chí Minh, Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang phải cùng góp phần thực hiện.
Nhà báo Thanh Hiệp trong buổi nói chuyện về cuộc thi “Chuông Vàng vọng cổ 2018”
Với những gì Ban tổ chức của mùa giải mới chia sẻ, anh có nhận định như thế nào về cuộc thi năm nay?
Trước sự bùng nổ của game show, truyền hình thực tế, 14 năm qua HTV đã không biến Chuông vàng Vọng cổ thành một game show. Chúng tôi sợ nhất điều này, mà qua trao đổi, đúc kết kinh nghiệm sau mỗi năm giữa Ban tổ chức, nhà tài trợ và Hội đồng chuyên môn đều đi đến thống nhất cách làm, cách dàn dựng và cách phát biểu mang ý nghĩa nâng cao giá trị thẩm mĩ của bài vọng cổ. Sự đổi mới của CVVC lần thứ 14 thật sự ý nghĩa.
Tôi tin một khi HTV đã thật sự đồng hành với khán giả cải lương đi tìm người thể hiện bài vọng cổ được yêu thích thông qua giải Chuông vàng, thì mãi mãi tình yêu dành cho sân khấu cải lương nói chung và bài vọng cổ nói riêng, sẽ tồn tại theo thời gian. Tôi quan tâm đến chủ đề Tre và nón lá mà đạo diễn NSƯT Đinh Thanh Sơn, tổng đạo diễn chương trình đã trình bày trong buổi họp báo, để 4 đêm chung kết xếp hạng thật sự là một đại tiệc của sân khấu Chuông vàng – nơi giữ lửa đam mê.
Nhà báo Thanh Hiệp tự hào khi loại hình nghệ thuật ca cổ luôn có sự kế thừa
Là người có “quyền lực” trong vai trò giám khảo báo chí, anh có những góp ý gì dành cho thí sinh trong mùa giải này?
Các bạn hãy tự tin thể hiện bài vọng cổ đầy cảm xúc. Hãy biến những rung động của con tim mình đến với niềm hãnh diện chung của những tâm hồn yêu nghệ thuật cải lương, cùng giữ cho đẹp sự chuẩn mực của bài vọng cổ.
13 năm qua, Giải báo chí đã trao đúng người, đó là nhìn thấy sự triển vọng gắn bó với nghề của họ khi rời khỏi cuộc thi. Tôi mong các thí sinh năm nay sẽ chọn đúng bài vọng cổ mà mình có những sáng tạo trong cách thể hiện, đồng thời với các vai diễn được ban huấn luyện rèn giũa, dù thời gian rất ngắn, nhưng các bạn sẽ tự tin thể hiện mình.
Xin cảm ơn anh về những chia sẻ thú vị này!
Hoàng Quyên