Từ nhỏ đến năm 18 tuổi, Yến Khoa tập trung cho việc học ở trường. May mắn khi bước vào giảng đường đại học, Yến Khoa có những bước đi đầu tiên chạm ngõ đam mê với bộ môn nghệ thuật cải lương. Và sau 5 năm dấn thân, cô đã trở thành Chuông Đồng danh giá.
Mỗi một thí sinh đến với "Chuông vàng vọng cổ" đều có một xuất phát điểm khác nhau cũng như một quá trình rèn luyện khác nhau. Nhưng ở họ có một điểm chung đáng quý, đó là tình yêu mãnh liệt với những giai điệu truyền thống của dân tộc và khát khao được hát. Họ kiên định với đam mê, nhẫn nại từng bước vượt qua khó khăn để mài giũa tài năng và đem tiếng hát ngày một hoàn thiện hơn đến với đông đảo khán giả mộ điệu.
Câu chuyện của Yến Khoa - Chuông Đồng cuộc thi "Chuông vàng vọng cổ" 2023 - là một trường hợp truyền cảm hứng như thế.
Yến Khoa trong buổi tập cho đêm Chung kết 1 CVVC 2023 (Ảnh: Kim Quyên)
* Vì đâu Yến Khoa mê hát và điều gì đã thôi thúc bạn đến với nghệ thuật sân khấu cải lương?
Tình yêu cải lương đến với Yến Khoa không biết tự lúc nào. Ba mẹ Khoa đều yêu thích ca hát, văn nghệ. Lúc trước, mẹ Yến Khoa từng cộng tác cho Đài PT-TH Truyền hình Kiên Giang trong các chương trình ca cổ. Ba của Khoa mất sớm... Có lẽ tình yêu nghệ thuật từ ba mẹ đã thấm vào máu thịt và tâm hồn Khoa, cũng có lẽ vì thiếu thốn tình cảm của ba nên mỗi khi nghe được giai điệu của những bài vọng cổ, những điệu lý, Khoa cảm thấy được an ủi, vỗ về. Đó là thanh âm của sự mượt mà, dịu êm, như lời ru vậy!
Dù đang ở đâu, làm gì hay đang trải qua khó khăn đau khổ nào, chỉ cần nghe được một giai điệu cải lương, lòng Khoa lại thấy bình yên lắm. Mọi mệt mỏi, lo toan trong cuộc sống như đều tan biến hết! Càng lớn khôn thêm, tình yêu với nghệ thuật cải lương càng sâu nặng. Những giai điệu ấy khiến tâm hồn Khoa trở nên nhẹ nhàng hơn, lãng mạn hơn. Và khi ca, Khoa cảm nhận rất rõ mình đang được sống, càng vui hơn khi mọi người cũng thích nghe Khoa ca. Điều đó thôi thúc Khoa phải hành động, trước hết cho thỏa niềm đam mê và lớn hơn nữa, Khoa muốn góp phần làm điều gì đó cho sân khấu cải lương của dân tộc Việt Nam.
Yến Khoa (áo tím) tại Chung kết 1 CVVC 2023 (Ảnh: Duy Dương)
* Yến Khoa có được mẹ hướng dẫn cách ca từ nhỏ không?
Từ hồi nhận thức được là Yến Khoa đã biết bản thân rất mê hát rồi, nhưng mẹ Khoa không cho phép. Mẹ từng đi hát nhưng khi ba mươi mấy tuổi, mẹ về quê làm nương rẫy. Mẹ chỉ muốn Khoa tập trung vào học hành. Lúc nhỏ, Khoa thường lén tự tập hát, chép bài hát vào trong tập nhưng khi mẹ phát hiện, mẹ sẽ la rầy, sẽ đánh đòn, mẹ nói: "Học không lo học cứ lo hát hoài".
Năm 18 tuổi, khi bắt đầu theo học tại Đại học Tây Đô, rời xa vòng tay gia đình, được là sinh viên tự lập, Yến Khoa bắt đầu tham gia nhóm các bạn sinh viên đam mê cải lương. Đó là quãng thời gian thanh xuân tươi sáng và đáng nhớ! Mỗi cuối tuần, nhóm sẽ hẹn nhau cùng đi tập, có nhiều bạn biết chơi đàn tranh, đàn guitar, đàn kìm... nhiều bạn từng biểu diễn ở Hội trường Rùa của Đại học Cần Thơ. Còn Khoa thời điểm đó chưa biết gì hết, đến nhịp cũng chưa biết là gì, Khoa chỉ tập ca bập bẹ thôi. Khoa cảm thấy rất may mắn được gặp gỡ, tham gia nhóm cùng với những anh chị, những người bạn khi đó.
Yến Khoa luyện tập cùng Chuông bạc 2009 Lư Quốc Vinh (Ảnh: Kim Quyên)
* Đâu là khoảnh khắc làm thay đổi cuộc đời Yến Khoa, đưa bạn đến với con đường nghệ thuật?
Có lẽ mọi khoảnh khắc đều là khoảnh khắc, bởi vì Khoa không nghĩ mình sẽ làm gì khác ngoài hát, vì ngay từ đầu Khoa đã toàn tâm toàn ý với việc ca hát rồi. Hồi tốt nghiệp phổ thông, lúc chọn ngành vào đại học, Khoa có nói với mẹ là Khoa muốn học nghệ thuật nhưng mẹ không đồng ý. Thời điểm đó rất căng thẳng! Mẹ phiền lòng nhiều lắm, mẹ nói đi hát khổ, mẹ không muốn Khoa theo con đường này.
Sau cùng, Khoa cứ chọn ngành học cho mẹ vui nhưng trong lúc học, trái tim Khoa chưa bao giờ ngừng nghĩ đến việc ca hát. Khoa đăng ký học ngành Việt Nam học - chuyên ngành Hướng dẫn du lịch. Khoa cũng có đi thực tập ở các tỉnh, nhưng chưa từng có cảm giác công việc đó thuộc về mình. Những ngày tháng đó càng khiến Khoa kiên định hơn với ước mơ. Khoa muốn thực sự được hát, được sống với đam mê!
Yến Khoa trong đêm Chung kết 2 CVVC 2023 (Ảnh: Duy Dương)
* Hành trình đến với nghệ thuật cải lương của Yến Khoa thực sự bắt đầu từ khi nào?
Có lẽ từ khi Khoa được sống thì hành trình đó đã bắt đầu rồi, nó âm ỉ cháy trong Khoa. Không biết dấu mốc thực sự bắt đầu từ khi nào, bởi vì Khoa vẫn luôn hướng đến ước mơ đời mình, để tình yêu và đam mê dẫn dắt mình đi. Sau hơn ba năm từ ngày trở thành sinh viên, được tập hát cùng nhóm bạn mê cải lương, Khoa mới biết được nhịp là gì và vẫn kiên trì tập hát. Lúc này, mẹ đã biết chuyện rồi nhưng có lẽ vì ở xa và vì Khoa cũng lớn rồi, mẹ không quản chặt nữa, chỉ luôn dặn phải lo học hành thôi.
Sau này, nhờ một người chú quen biết ở TP.HCM, Khoa có cơ hội được hát những bài lý đơn giản ở các điểm du lịch. Dần dà, một số anh chị nghệ sĩ có duyên quen biết được đã khuyên Khoa tìm thầy học. Nghe theo lời, Khoa kiếm thầy học và đến lúc này, Khoa mới nhận ra rằng, ca thực sự khó quá. Khoa thấy bản thân nhỏ bé và còn rất nhiều thiếu sót, cảm giác ấy khiến Khoa ngày một tự ti và nhút nhát thêm. Nhưng nó cũng thôi thúc Khoa phải học, phải học nhiều hơn nữa để hoàn thiện mình.
Yến Khoa tập luyện dưới sự chỉ dẫn của NS Thanh Hằng (Ảnh: Kim Quyên)
* Vậy Yến Khoa đã học hát như thế nào?
Khoa học bằng nhiều cách: Tự mày mò bằng cách xem các nghệ sĩ tiền bối và luyện tập theo; học hỏi từ các anh chị em có cùng đam mê... Đặc biệt, Khoa còn học bằng cách tham gia các cuộc thi, vì đây là môi trường giúp Khoa có những cọ xát, trải nghiệm thực tế, giúp Khoa có thêm nhiều bài học và ngày càng cải thiện bản thân hơn.
Với nhiều người, họ đi thi khi ít nhiều đã có sự chín muồi, khi họ muốn khẳng định bản thân bằng cách chinh phục một danh hiệu, một ngôi vị. Nhưng Khoa thì như một kẻ "điếc không sợ súng", Khoa đi thi để gặp gỡ và học hỏi từ những bạn bè có cùng đam mê, để có thêm sự chỉ dạy của các anh chị nghệ sĩ, các huấn luyện viên... Cứ như vậy, Khoa góp nhặt từng chút, từng chút một.
Yến Khoa của hiện tại đã năm lần thi "Chuông vàng vọng cổ", những lần đầu Khoa rớt ngay từ vòng sơ khảo. Chắc hẳn nhiều khán giả từng biết đến một Yến Khoa hát không hay, vì ở những thời điểm ban đầu đó, Yến Khoa chưa biết gì nhiều.
Đối với Khoa, "Chuông vàng vọng cổ" là một cuộc thi danh giá, một sân chơi lành mạnh, nơi Khoa gặp được những anh chị em vừa giỏi vừa tốt, trong đó Khoa rất ngưỡng mộ bé Ý (Chuông Vàng 2023 Như Ý). Trong lòng Khoa, Như Ý đã sớm là Chuông Vàng rồi. Tại CVVC, Khoa học hỏi được nhiều điều từ những người xung quanh. Khi Khoa tự nghe mình, mặc dù có chút sáng nhưng Khoa nhận thấy vẫn còn thiếu một điều gì đó. Thông qua cuộc thi, Khoa muốn tìm kiếm điều bản thân còn thiếu sót đó và bồi dưỡng nó, cải thiện nó để giọng ca ngày càng ngọt ngào hơn.
Yến Khoa trong đêm Chung kết 3 CVVC 2023 (Ảnh: Duy Dương)
* Trong những tháng ngày kiên trì theo đuổi đam mê ấy, có lúc nào Yến Khoa muốn buông vì quá mệt mỏi và áp lực?
Cũng có những lúc vì áp lực cuộc sống, vì cơm áo gạo tiền, Khoa cảm thấy mệt mỏi và muốn buông xuôi, nhưng nó chỉ thoáng qua thôi. Cũng có nhiều lúc cảm thấy rất buồn, rất khó khăn vì những lời nói, những bình luận quá khắt khe. Nhưng chỉ cần nghe một giai điệu thân thuộc, trái tim Khoa được dịu lại.
Bước chân ra ngoài, Khoa biết mình phải học thêm nữa vì còn rất nhiều điều cần học. Khoa luôn khao khát được học, được va chạm sân khấu. Khoa muốn có cảm giác tiến bộ nhiều hơn. So sánh bản thân với 5 năm trước, từ một cô gái mới biết nhịp là gì và chỉ ca theo bản năng, đến nay Khoa đã có thể sử dụng hơi của mình để ca cao lên, đã có thể nhạy bén trên sân khấu, tiếp thu bài và đường dây tiết mục, biết phối hợp vũ đạo... NSƯT Kim Tử Long từng nhận xét, Khoa bị "trồng cây chuối" trên sân khấu. Giờ đây, bản thân Khoa đã dạn dĩ hơn, biết đi đứng trên sân khấu, dù chưa đạt được sự mềm mại cần thiết nhưng đã đỡ cứng hơn trước rất nhiều. Khoa rất vui khi nhìn thấy bản thân mình tốt thêm mỗi ngày.
Trong hành trình theo đuổi đam mê của mình, Khoa rất biết ơn những người thầy, người bạn, những anh chị em, những khán giả đã luôn ở bên cạnh Khoa, luôn thấu hiểu những nỗ lực và sự thay đổi từng ngày của Khoa. So với nhiều anh em bạn bè có cơ hội rèn giũa từ những ngày ấu thơ, con đường Khoa đi được quả thật ngắn ngủi, Khoa còn cần phải cố gắng nhiều hơn nữa. Trong tương lai, chắc hẳn sẽ còn nhiều lúc khó khăn, mệt mỏi, nhưng bản thân Khoa tự hứa sẽ kiên trì nỗ lực, tiếp tục học hỏi và tiến bộ thêm mỗi ngày.
Yến Khoa trở thành Chuông Đồng của "Chuông vàng vọng cổ" 2023 (Ảnh: Duy Dương)
* Nhìn lại hành trình tại Chuông vàng vọng cổ 2023, Yến Khoa chiêm nghiệm điều gì và bạn kỳ vọng bản thân sẽ ra sao sau cuộc thi?
Yến Khoa đi thi là để học, và hành trình tại "Chuông vàng vọng cổ" 2023 đã giúp Yến Khoa học được rất nhiều, trưởng thành hơn rất nhiều. Lúc trước, khi ca, cảm xúc dâng trào, Khoa quán tính phát ra âm thanh. Nhưng giờ đây, Khoa biết tự chủ hơn trên sân khấu, tự chủ hơn trong ca diễn, mình có thể vừa tập trung vào nhân vật và vừa tập trung vào giọng hát để giữ tiếng ca không bị chênh phô. Khoa cảm giác bản thân nhạy bén hơn so với trước đây.
Nhờ cuộc thi, Khoa may mắn được gặp gỡ và có được sự chỉ dẫn của các huấn luyện viên, các anh chị nghệ sĩ đi trước. Mọi người đều rất tận tâm, nhiệt tình và hết lòng với Khoa cùng các bạn thí sinh khác. Khoa còn được quen biết với những người bạn mới có cùng đam mê và ca rất giỏi. Đặc biệt, từ lúc tham gia các cuộc thi, mẹ đã luôn ở bên cạnh cổ vũ và chỉ dạy cho Khoa thêm nhiều điều.
Sau CVVC 2023, Khoa mong muốn bản thân vẫn luôn biết "cúi đầu", luôn khiêm nhường, tiếp tục học hỏi để hoàn thiện bản thân và sẽ luôn là một Yến Khoa vui vẻ, hòa đồng của lúc trước. Về kỳ vọng bản thân, Yến Khoa sẽ theo đuổi phong cách hát ngọt ngào, lắng đọng, kiểu ca giàu tình cảm, đi vào lòng người nghe, giống như Yến Khoa từng rung động và từng được cổ vũ từ những giọng ca ngọt ngào của NSND Thanh Ngân, NSƯT Mỹ Châu, NSƯT Thanh Kim Huệ, NSƯT Cẩm Tiên, NSƯT - Chuông vàng Thu Vân...
Chúc Yến Khoa ngày ngày học hỏi, ngày ngày tiến bộ. Chúc bạn sẽ bay cao hơn nữa trên bầu trời nghệ thuật nước nhà và góp sức lan tỏa cái hay, cái đẹp của nghệ thuật sân khấu cải lương đến đông đảo khán giả!
Thiên Bình