Người hồi sinh sự sống

 Bác sĩ Hoàng Anh Dũng

Ông là Bác sĩ Hoàng Anh Dũng -  một chuyên gia ghép tạng hàng đầu tại Bỉ và Châu Âu, được giới truyền thông nước ngoài gọi là người hồi sinh sự sống.

Bác sĩ Hoàng Anh Dũng sinh ra ở Huế nhưng quê ở Hà Tĩnh. Bố ông quê ở Đức Yên (Đức Thọ). Năm 1920, bố ông vào Huế, làm nghề y, và nguyên là Giám đốc Bệnh viện Quảng Bình, Quảng Ngãi. Sau về hưu, bố ông sang Bỉ sống. Hoàng Anh Dũng cũng “lênh đênh” theo gia đình. Tốt ngiệp Đại học y khoa Huế, anh theo bố vào Quảng Ngãi, đầu quân cho khoa Ngoại. Sau đó, anh lại theo gia đình sang Bỉ.

Thời gian đầu sống ở đất khách vô cùng khó khăn. Một bác sĩ có kinh nghiệm 10 năm làm việc tại Việt Nam đặt trong môi trường nước Bỉ bấy giờ cũng chỉ là như bao lao động phổ thông khác. Bởi vậy, ông phải chấp nhận và bắt nhịp cuộc sống mới. Lúc này ông chỉ nghĩ đơn giản: đều là con trâu cày cả, làm cái gì sống được thì cứ làm. Ông đã làm đủ thứ nghề, từ rửa bát, bưng bê, quét dọn cho đến việc chạy “lon ton” tại viện dưỡng lão… Ông vừa làm vừa kiếm tiền để bắt đầu lại sự học. Ban đầu, anh học tin học, sau đó khó làm ăn, anh lại quay lại sự nghiệp y học của mình. Ông giải trình trước Hội đồng y khoa Bộ Y tế Bỉ về tấm bằng bác sĩ và 10 năm kinh nghiệm làm việc tại Việt Nam, họ đã đồng ý cho anh rút ngắn thời gian học xuống còn 5/10 năm.

Bác sĩ Hoàng Anh Dũng cho biết: Sau khi tốt nghiệp y khoa lần 2 vào năm 1999, Bệnh viện Erasme tuyển bác sĩ vào khoa ghép tạng, tôi cùng ba đồng nghiệp người Bỉ được nhận vào thử việc. Sau hai năm làm việc, bệnh viện thông báo chỉ nhận chính thức một mình tôi. Bấy giờ, ghép thận, tạng là ngành khá mới mẻ đối với y học thế giới. Để có tay nghề giỏi, ông đã tự thực hành cấy ghép tim, gan, thận trên cơ thể chưa biết bao nhiêu con lợn và sẵn sàng làm không công cho các cơ sở thí nghiệm. Chính vì thế ông đã nhanh chóng làm chủ kỹ thuật mới và chưa bao giờ thất bại trên bất cứ bệnh nhân nào. Năm 2004, bác sĩ Hoàng Anh Dũng được bổ nhiệm làm Phó trưởng khoa ghép thận tạng của Bệnh viện Erasme và 4 năm sau, ông giữ chức trưởng khoa và được xếp vào hạng chuyên gia đầu ngành của Bỉ và châu Âu. 

 Bác sĩ Hoàng Anh Dũng trong một chuyến về công tác tại quê hương Hà Tĩnh

Công việc của một chuyên gia hết sức bận rộn nhưng cứ có chút thời gian là bác sĩ Hoàng Anh Dũng lại tranh thủ làm những việc cho quê nhà. Ông cũng cộng tác với Hội bác sĩ không biên giới ở Bỉ. Sau đó anh cùng với một giáo sư người Bỉ về Huế góp phần xây dựng trung tâm ghép thận ở Bệnh viện trung ương Huế. Giới thiệu tạo điều kiện cho bác sĩ Việt Nam sang châu Âu tu nghiệp và học hỏi. Ông dí dỏm: “Quan trọng là vợ đồng ý cho tui đi thì tui mới đi được chứ. Xin bên ấy cũng cực lắm! Người ta cho mình, mình phải tháo lắp cho vào thùng rồi mới thuê xe chở về. Ban đầu không có tiền thì phải bám vào mấy ông bạn già. Mấy ông ấy thường đi về Việt Nam thấy trẻ em còn cơ cực nhiều thương nên đã tổ chức Hội giúp đỡ trẻ em Việt nam. Mỗi lần các ông về Việt Nam khoảng 10 người, tham gia mua hàng cho trẻ khuyết tật xách tay sang bán. Mỗi chuyến dư khoảng 2000 euro lại cho tui làm phí vận chuyển đồ… Mà chuyện đi xin nó muôn hình lắm, phải chịu khó và tính toán đủ đường. Có hôm trời lạnh cóng, người ta gọi chở hàng lại phải đi ngay, lại phải tìm sinh viên mà thuê làm công cho giá rẻ… Nói chung là muôn vẻ. Mấy ông Việt Nam sang học thấy tui chạy tới chạy lui gom hàng nên đã bảo: Răng anh làm được rứa chứ bọn tui thì chịu”…

Xin để mang về Việt Nam cho (vì Việt Nam còn quá thiếu), bởi thế bác sĩ Hoàng Anh Dũng đã không biết mệt mỏi. Ngoài xin hiện vật, ông còn tranh thủ tối đa mọi mối quan hệ để “hướng” về Việt Nam. Và những gì ông đã dành được cho Việt Nam không hề nhỏ. Ông đã mời nhiều giáo sư, bác sĩ đầu ngành ghép tạng của thế giới, trong đó có những tên tuổi lớn như GS. Van Haelewijick B. - Chủ tịch Hội thông tin hiến tạng, mô thế giới đến thăm và làm việc tại Việt Nam, cùng với đó là tập huấn, chuyển giao kĩ thuật, đào tạo cho các bác sĩ Việt Nam trong bối cảnh ngành ghép thận tạng nước ta còn rất mới mẻ. Nhiều trung tâm ghép thận tại Việt Nam từ Bắc vào Nam đã có sự tham gia trợ giúp của ông. Bệnh viện Trung ương Huế, Nhi Đồng 2, Chợ Rẫy, Nhi Trung ương, Bạch Mai… là những nơi bác sĩ Hoàng Anh Dũng đã từng tới thăm và làm việc. Nơi nào anh cũng tìm hiểu những khó khăn và âm thầm tìm cách giúp đỡ. Có khi là những container trang thiết bị y tế trị giá hàng chục ngàn euro, có khi là những loại thuốc đặc trị đắt tiền.

 Bác sĩ Hoàng Anh Dũng trong một ca phẫu thuật

Bác sĩ Dũng và các cộng sự đã hỗ trợ, chuyển giao công nghệ thực hiện ghép thận bằng phương pháp nội soi, một phương pháp tiên tiến lần đầu tiên được thực hiện ở khu vực phía Bắc cho Bệnh viện 19/8. Ông còn trực tiếp mổ ghép thận hàng trăm ca tại Việt Nam và trực tiếp hướng dẫn, chuyển giao công nghệ mới cho các bác sĩ Việt Nam, đồng thời ông cũng đã tổ chức nhiều khóa học, đào tạo, xin học bổng của trường ULB cho các bác sĩ Việt Nam sang du học tại Bỉ.

Rong ruổi đó đây để trao truyền, học hỏi những kinh nghiệm về y học là tâm nguyện luôn cháy bỏng trong anh. Có thể nói, hầu hết khoa ghép thận của các bệnh viện trong nước như Bệnh viện Trung ương Huế, Nhi Đồng 2, Chợ Rẫy, Bệnh viện nhi Trung Ương, Bệnh viện Bạch Mai, Học viện Quân y... đều có dấu ấn đôi bàn tay nhân ái của bác sĩ Hoàng Anh Dũng. Từ năm 2001 - 2005, đã có 30 bác sĩ của Bệnh viện Trung ương Huế và Trường Đại học Y Huế sang Bỉ thực tập. Trong 2 năm 2008 - 2010 đã có 3 đoàn bác sĩ Bệnh viện 19/8 sang tập huấn tại trường ULB. Ngoài ra, trong quá trình về Việt Nam làm việc, bác sĩ Hoàng Anh Dũng đã vận động nhiều tổ chức, cá nhân nước ngoài hỗ trợ, đóng góp nhiều tặng phẩm, trang thiết bị y tế và những thuốc đặc trị đắt tiền cho nhiều bệnh viện trong nước. Đặc biệt, tại tỉnh Kiên Giang, bác sĩ Dũng đã vận động đóng góp hiện vật trị giá 30 tỉ đồng.

Mỗi năm, bác sĩ Hoàng Anh Dũng về Việt Nam độ 5 lần. Tuy nhiên, lần nào lịch làm việc của ông cũng kín thời gian và trải dài một chuỗi từ Bắc chí Nam. Bận rộn là vậy nhưng chưa bao giờ ông thấy áp lực. Ông giải thích: “Cơ thể tôi có một sức chịu đựng khác thường hơn so với người khác. Tôi có thể mổ liên tục hơn nhiều giờ so với mức bình thường. Thời gian làm việc của tôi cũng rứa. Lần này tôi về để tổ chức một hội thảo về mổ ghép tạng tại Bệnh viện Y học Hà Nội. Giờ tôi tranh thủ về Hà Tĩnh xem tình hình thế nào, nhu cầu thế nào để có cách giúp đỡ hữu hiệu hơn. Sau đó, tôi lại trở ra bệnh viện 19/8 để tham gia một ca mổ; rồi lại vào Sài Gòn làm một số việc nữa. Công việc của tôi là rứa đó, có gì đâu, còn làm được thì cứ làm, đóng góp được từng nào cho quê hương thì hay từng đấy”…

 Bác sĩ Hoàng Anh Dũng trong chương trình “Vinh danh nước Việt”

Ngoài say mê học tập, khám phá trong y học. Bác sĩ Hoàng Anh Dũng còn có trái tim một nhân hậu, một phong thái bình dị. Vì thế, ta sẽ không ngạc nhiên khi thấy anh có những mối quan hệ mật thiết với những bệnh nhân đã từng được anh ghép thận, đặc biệt là những bệnh nhân có ca ghép thận vô cùng khó khăn đến từ những nơi xa xôi khắp mọi miền đất nước. Sợi dây liên hệ mật thiết đó làm cho gia đình bệnh nhân yên tâm và cảm kích. Còn đối với anh, bệnh nhân được hồi sinh khoẻ mạnh như là một động lực cho mình trên con đường chữa bệnh cứu người.

Sau bao năm nhìn lại những việc ông làm mới thấy thật đồ sộ, khó bút nào tả xiết. Có thể nói, bác sĩ Hoàng Anh Dũng đã dành cả tuổi thanh xuân cho sự nghiêp cứu người. Thế nhưng, giờ đây trái tim ông vẫn mãi đau đáu góp phần đào tạo những thế hệ sinh viên y khoa trở thành những bông hoa tài năng trong ngành ghép tạng. Đó mãi mãi là ước nguyện của ông trong hành trình cống hiến cho nền y học nước nhà, và cuộc đời ông vẫn sẽ còn đó những chuyến đi xa.