Khi nói về những bàn thắng thì có lẽ trong tất cả chúng ta đều nghĩ đến các tiền đạo, tuy nhiên còn một vị trí khác, thi đấu ngay phía sau trung phong đã góp phần làm nên vẻ đẹp đầy ngẫu hứng cho môn thể thao vua, đó chính là những ‘số 10 cổ điển’. Và Serie A chính là nơi khai sinh ra khái niệm về ‘cầu thủ kiến tạo’.
Lịch sử môn thể thao vua, chắc chắn không có con số nào mang tính biểu tượng vĩ đại hơn số 10. Chiếc áo truyền thống được trao cho tiền vệ tấn công khéo léo với khả năng di chuyển thông minh và những đường kiến tạo sắc sảo. Thi đấu ở vị trí giữa các cầu thủ tiền vệ trung tâm và tiền đạo trung phong là vai trò của một ‘số 10 cổ điển’. Họ giữ vai trò tổ chức tấn công và hơn hết như là nhân tố cầm chìa khóa mang về chiến thắng cho đội bóng. Vì thế, số 10 là cầu thủ hội tụ những kĩ năng thuộc hàng thượng thừa, bao gồm: đi bóng khéo léo, dứt điểm gọn gàng, nhãn quan chiến thuật sắc bén, thân hình nhanh nhẹn và luôn di chuyển rộng.
Kỷ nguyên đương đại, Serie A sản sinh ra vô số huyền thoại khoác áo số 10 cổ điển và danh thủ nổi bật nhất phải kể đến đầu tiên là Diego Maradona. Nhắc đên tên ông thì không còn gì phải bàn cãi! Một số 10 hào hoa và vĩ đại trong lịch sử túc cầu nói chung và của CLB Napoli nói riêng. Huyền thoại người Argentina thi đấu cho Napoli từ năm 1984 đến năm 1991 và đã giúp câu lạc bộ chinh phục được 2 Scudetto đầu tiên trong lịch sử. Cùng với đó là sự đảm bảo thành công tại đấu trường châu Âu cho Napoli với danh hiệu UEFA Cup ờ mùa 1988/1989. Tạo nên những điều kỳ vĩ ấy, Maradona trở thành ‘vị thánh bảo hộ’ của thành Naples. Giờ đây, chiếc áo số 10 đã được treo vĩnh viễn tại Napoli và sân vận động San Paolo cũng được đổi tên thành sân Diego Maradona.
Những năm 80 - 90 thế kỷ trước, Serie A thật sự là thiên đường cho hình mẫu nhạc trưỏng khoác áo số 10. Nếu như Maradona là số 10 điển hình về chuyên môn thì Francesco Totti còn là thủ lĩnh của đội bóng. Totti ra mắt đội bóng áo bã trầu năm 16 tuổi và đã dành trọn vẹn 25 năm sự nghiệp sau đó để cống hiến cho Giallorossi. Di sản 'Hoàng tử thành Roma' để lại sau 619 trận đấu là 250 bàn thắng và từ ngày anh giã từ sự nghiệp, số 10 tại sân Olimpico cũng được bỏ trống.
Những năm 80 còn là thời kỳ đỉnh cao của huyền thoại người Pháp - Michel Platini trong màu áo Juventus. Rồi một thập kỷ sau, đến lượt Alessandro Del Piero tiếp nối khi khoác lên người chiếc áo số 10 danh giá và trở thành cây săn bàn vĩ đại nhất trong lịch sử ‘Lão phu nhân’ thành Turin. Những năm tháng vinh quang đầu tiên trong sự nghiệp của Del Piero thì ở Italia còn đang chứng kiến thời kỳ đỉnh cao của một số 10 khác. Đó là Roberto Baggio, cầu thủ với biệt danh “Tóc đuôi ngựa thần thánh” - một trong những con người hào hoa bậc nhất lịch sử bóng đá Ý. Dù chưa từng là Vua phá lưới Serie A nhưng Baggio vẫn là chân sút huyền thoại. Ông đứng thứ 7 trong danh sách những cầu thủ ghi nhiều bàn nhất tại Serie A trong lịch sử với 205 bàn trong màu áo Fiorentina, Juventus, Milan, Bologna, Inter và Brescia. Cũng tại Serie A, Baggio có thêm 123 pha kiến tạo để khẳng định vị thế của một số 10 huyền thoại.
Năm 1990, Baggio rời Fiorentina để đến Juventus và chỉ 4 năm sau, đội bóng áo tím tiếp tục ra mắt một tiền vệ sáng tạo khác, người đã gánh vác hoàn hảo nhiệm vụ tiếp quản chiếc áo số 10 mà Baggio để lại, đó chính là Rui Costa. Costa cùng Batistuta tạo nên cặp bài trùng tấn công hay nhất tại Serie A và mang đến thành công cho đội bóng thành Florence trong giai đoạn cuối những năm 90.
Bước sang thế kỷ 21, chiến thuật bóng đá có sự thay đổi lớn vì thế những cầu thủ thi đấu trong vai trò hộ công cũng không còn nổi bật như trước. Tuy nhiên vẫn có những cái tên khiến thế giới túc cầu nhớ mãi, dù cho anh ấy không khoác áo số 10. Đó là thiên thần Kaka. Người chinh phục được mọi danh hiệu mà một cầu thủ hằng mơ ước: Scudetto, Champions League, World Cup và Quả bóng vàng. Bằng lối chơi trí tuệ, kỹ thuật và hiệu quả, Kaka đóng vai trò hơn cả một hộ công thông thường. 10 bàn thắng do thiên thần người Brazil lập công trong hành trình vô địch Champions League 2006-2007 là hiện thân cho những gì đẹp nhất mà Ancelotti cùng Milan đã làm được trong những ngày cuối của đế chế.
Cái tên cuối cùng khoác lên người chiếc áo số 10 cổ điển và có những thành công rực rỡ tại Seire A là Wesley Sneijder. Cầu thủ người Hà Lan đóng góp vai trò quan trọng trong cú ăn ba lịch sử của Inter mùa 2009-2010. Và cho đến bây giờ, hơn 10 năm trôi qua từ mốc son ấy, giới mộ điệu vẫn luôn hoài niệm, mong chờ một số 10 hào hoa thật sự sẽ xuất hiện trở lại!
Thanh Phong