Cần cơ chế chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học, khuyến khích người Việt ở nước ngoài tham gia

KIM KHÁNH – NGỌC TUẤN // VĂN PHÒNG ĐẠI DIỆN HTV TẠI HÀ NỘI 15/2/2025, 11:22

(HTV) - Sáng nay, Quốc hội đã tiến hành thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi.

Đồng thời, Quốc hội cũng đã thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Thảo luận tại hội trường về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi, nhiều đại biểu quan tâm tới vấn đề phân cấp, phân quyền giữa Chính phủ và chính quyền địa phương, đồng thời bày tỏ băn khoăn làm sao để địa phương thực sự chủ động, sáng tạo và tự chịu trách nhiệm trong vận hành của mình. Đại biểu đề nghị, dự Luật cần tiếp tục rà soát để bảo đảm sự thống nhất với dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), quy định rõ các nguyên tắc về phân định thẩm quyền, phân quyền, ủy quyền. Cùng với đó, phải có các cơ chế giám sát, kiểm soát quyền lực chặt chẽ.

Các đại biểu cũng cho rằng, trong điều kiện thực hiện tinh gọn bộ máy hiện nay, tổ chức chính quyền địa phương cũng cần phải được thiết kế lại, phù hợp với đặc điểm của đô thị và đặc điểm của nông thôn. Trong khi chưa thể đổi mới được tổ chức chính quyền địa phương ở nông thôn thì cần mạnh mẽ đổi mới tổ chức chính quyền địa phương ở đô thị giống như các nơi đã và đang thí điểm hiệu quả.

Cũng trong sáng nay, thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, đại biểu cho rằng cần cân nhắc chỉnh sửa tên gọi của Nghị quyết để thể hiện cơ chế, chính sách có tính đột phá, đặc thù, kịp thời, bám sát tinh thần Nghị quyết số 57 của Trung ương, chứ không phải chỉ là “tháo gỡ”. 

Về cụ thể, đại biểu đề nghị không áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp cho các hoạt động này của các trường đại học; làm rõ các cơ chế chấp nhận rủi ro trong các loại hình nghiên cứu khoa học; khuyến khích người Việt Nam ở nước ngoài tham gia nghiên cứu khoa học,…

Đại biểu Vũ Hải Quân - Đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM 

Đại biểu Vũ Hải Quân - Đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM chia sẻ: "Trong đề án tự chủ và đề án thu học phí, chúng tôi chưa bao giờ tính 2% thuế doanh nghiệp vào đây. Một mặt, Nhà nước cắt ngân sách cho các trường đại học công lập tự chủ. Mặt khác, chúng tôi không đưa vào đề án về thuế. Quan trọng nữa là các trường đại học hoạt động phi lợi nhuận, cho nên không có tiền dư ra, năm nào quyết toán năm đó. Tôi đề nghị bổ sung điều 11 như sau: không áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các tổ chức khoa học - công nghệ, các cơ sở đại học công lập theo đúng tinh thần Nghị quyết 57".

Đại biểu Nguyễn Minh Đức - Đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM

Đại biểu Nguyễn Minh Đức - Đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM chia sẻ: "Nghiên cứu khoa học xã hội bình thường, thậm chí đề tài, đề án nhiều tỷ đồng chỉ là một tập hồ sơ chủ yếu là viết lách, thì độ rủi ro và sai số không nhiều, chủ yếu là tính khả thi và tính thời sự như thế nào. Nếu chúng ta không phân định rõ các nhóm nghiên cứu mà cứ đánh đồng vấn đề rủi ro, thì tiền bạc sẽ bị lãng phí, dẫn đến việc những người nghiên cứu các sản phẩm khoa học - công nghệ phục vụ sản xuất đại trà lại bị cào bằng."

Đại biểu đề nghị mở rộng phạm vi áp dụng nghị quyết, mở rộng các pháp nhân áp dụng nhằm huy động hết năng lực quốc gia để phát triển đột phá lĩnh vực này. Đặc biệt cần cơ chế để khuyến khích đầu tư, cần làm rõ vấn đề thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ.

Đại biểu Phan Văn Mãi - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP.HCM, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM

Đại biểu Phan Văn Mãi - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP.HCM, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM chia sẻ: "Tài sản hình thành từ kết quả nghiên cứu, như một công thức hay một bí quyết nào đó, thì nên để cho tổ chức, nhóm tác giả hoặc cá nhân sở hữu. Chúng ta cần mạnh dạn: nếu anh thực hiện nghiên cứu, tôi cấp cho anh 10 tỷ đồng, và anh tạo ra một kết quả. Kết quả này được thương mại hóa với giá trị 500 tỷ đồng, thì anh được hưởng 300 tỷ, còn 200 tỷ trả lại cho quỹ khoa học - công nghệ (KHCN).Chúng ta cứ lo ngại những vấn đề này, nhưng thực tế là nếu để các kết quả nghiên cứu nằm trong ngăn kéo, chúng có thể bị lãng phí. Trong khi đó, nếu thương mại hóa, giá trị có thể lên đến hàng trăm, thậm chí hàng nghìn tỷ đồng. Nếu xây dựng được cơ chế này, chúng ta không chỉ thúc đẩy cá nhân, tổ chức tập trung vào nghiên cứu KHCN mà còn hướng tới các sản phẩm thực sự hữu ích, thay vì chỉ dừng lại ở việc nhận ngân sách nghiên cứu mà không có ứng dụng thực tiễn".

Đại biểu cũng đề nghị cần có thêm cơ chế ưu đãi về thuế với các nhà khoa học, cũng như cần miễn trách nhiệm dân sự trong trường hợp xảy ra thiệt hại cho Nhà nước trong quá trình thực hiện đề tài, không phải do lỗi chủ quan khi đã thực hiện đầy đủ quy trình, quy định về nghiên cứu khoa học.

>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9

Ý kiến của bạn: