Lạc giữa quê nhà

Ngư dân đánh cá ở Biển Hồ Campuchia

Do nguồn thủy sản tự nhiên dồi dào và thông dòng với hệ thống hạ nguồn sông Mê Kông nên từ lâu nơi đây thu hút khá đông người Việt đến sinh sống bằng nghề chài lưới. Từ 2015, nhằm bảo tồn hệ sinh thái và vẻ mỹ quan cho Biển Hồ, UNESCO và Chính phủ Campuchia thực hiện kế hoạch di dời khoảng 1500 hộ gia đình sống trên thuyền, bè, trong đó có hơn 1000 hộ người Việt. 

Thế là năm 2016, làn sóng hồi hương về Việt Nam của Việt kiều Campuchia diễn ra ồ ạt, có đến hàng trăm Việt kiều đưa cả gia đình về Việt Nam. Nhưng cũng thật khó có thể gọi họ là Việt kiều, vì họ chưa từng được công nhận là công dân mang quốc tịch nước bạn và cũng không có bất kỳ chứng nhận nào về thủ tục pháp lý để trở thành công dân Việt Nam. Họ đã trải qua 2-3 thế hệ lớn lên và sinh ra trên mặt nước Biểi Hồ mưu sinh bằng nghề chài lưới bắt cá.

Những nơi ở tạm bợ của ngư dân

Về Việt Nam, họ sống tạm bợ ở các địa phương gần Biên giới Việt Nam – Campuchia. Cuộc sống của họ gần như không có gì ngoài bộ quần áo mặc trên người. Họ là những cư dân "3 không": Không nhà cửa, không công ăn việc làm và không giấy tờ tuỳ thân. Họ chỉ có nguyện vọng chung là được tìm về quê nhà, dù có những thế hệ sinh ra và lớn lên trên Biển Hồ, vẫn một lòng nghĩ mình là người con đất Việt. Về, chưa biết sẽ ra sao ngày mai, nhưng họ đã về với một tâm thế chung là được sống trên quê hương đất mẹ. 

Bấp bênh trên quê hương dù sao cũng ít nỗi lo âu hơn lưu lạc xứ người. Kế sinh nhai chính của người lớn là đánh bắt cá tự phát trên hồ Dầu Tiếng, làm thuê trên những cánh đồng mì. Nhưng lượng người về ngày càng đông mà cá nước chim trời ngày càng vắng. Cơ cực chất chồng nhưng họ vẫn tiếp tục sinh ra một thế hệ nữa, trong chính những túp lều tạm bợ.

Cuộc sống của họ ngày càng cơ cực

Họ tìm về quê hương vì cuộc sống trên đất bạn gặp nhiều khó khăn, không thể tiếp tục kế sinh nhai trên lòng Biển Hồ. Nhưng một lần nữa, họ lại lưu vong trên chính con đường tìm lại quê nhà vì hoàn cảnh không giấy tờ, không quốc tịch, không nhà cửa phải nương đậu bấp bênh ven lòng hồ Dầu Tiếng. Họ như những người con đang lạc giữa quê nhà. 

Đón xem 2 tập của bộ phim tài liệu “Lạc giữa quê nhà” phát sóng lúc 8g ngày 7/1 và 8/1, để có thể hiểu hơn về câu chuyện của họ - những người Việt lưu lạc mưu sinh trên vùng Biển Hồ - Campuchia qua nhiều thế hệ.