(HTV) - Vào ngày 02/4, Mỹ sẽ bắt đầu áp dụng thuế quan đối ứng với các đối tác thương mại của Mỹ. Trước đó, Tổng thống Trump đã áp thuế 25% với thép và nhôm nhập khẩu từ 12/3.
Những chính sách thuế gây tranh cãi của ông Trump đã vấp phải phản ứng dữ dội từ các đối tác thương mại, và khơi mào cuộc chiến thương mại trên phạm vi toàn cầu.
Những tuyên bố đáp trả đầu tiên từ các nền kinh tế lớn hoặc chịu ảnh hưởng trực tiếp từ chính sách thuế quan này đã được đưa ra.
Để bảo vệ cho chính sách gây tranh cãi của mình, Tổng thống Trump nhiều lần khẳng định Mỹ lâu nay đã bị các đối tác thương mại “lợi dụng” và ông sẽ không để điều đó tiếp tục xảy ra.
Ngoài thuế nhôm - thép, ông Trump cũng cho biết, các mức thuế quan đối ứng - có hiệu lực từ ngày 02/4 tới - sẽ tương đương với mức thuế mà các nước khác đang áp đặt với sản phẩm của Mỹ.
Chính quyền của Tổng thống Donald Trump chính thức áp thuế 25% với thép và nhôm nhập khẩu từ ngày 12/3/2025, khơi mào cuộc chiến thương mại. Nguồn ảnh: Getty Images.
"Xét về mặt kinh tế, tài chính và thương mại, Mỹ đã bị hầu hết mọi quốc gia trên thế giới đối xử bất công," ông Trump nói, "Mỹ sẽ áp dụng thuế quan có đi có lại. Vì vậy, bất kể họ áp thuế chúng ta bao nhiêu, chúng ta sẽ làm tương tự bấy nhiêu."
Các chính sách của ông chủ Nhà Trắng đều nằm trong chương trình nghị sự "Nước Mỹ trước tiên", nhằm giảm thâm hụt thương mại, hỗ trợ sản xuất trong nước và giải quyết các vấn đề liên quan đến nhập cư bất hợp pháp hay buôn bán ma túy.
Ngay sau những bước đi của Nhà Trắng, Liên minh châu Âu (EU) tuyên bố áp thuế đối ứng lên hàng hoá Mỹ trị giá 26 tỷ EUR (tương đương 28 tỷ USD) từ ngày 1/4.
Còn Trung Quốc tăng thuế lên 20% đối với hàng hóa Mỹ và kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu nông sản từ Mỹ.
Nhiều nghiên cứu cho thấy chi phí từ chính sách thuế quan năm 2018 của ông Trump hầu như do người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ gánh chịu. Nguồn ảnh: AFP/Getty Images.
Canada áp thuế 25% với nhôm, thép nhập khẩu từ Mỹ. Tân Thủ tướng Mark Carney tuyên bố nước này sẽ có "biện pháp quyết liệt để bảo vệ nền kinh tế".
Trong khi đó, Mexico vẫn giữ thái độ thận trọng, dự kiến ra quyết định về thuế quan vào ngày 02/4.
Các nhà phân tích cảnh báo rằng căng thẳng thương mại có thể khiến tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng quốc
Tuyên bố áp thuế lên hàng hóa Mỹ trị giá khoảng 28 tỷ đôla của EU được cho là hành động cứng rắn, trước chính sách "không khoan nhượng" của Washington. Bên cạnh đó, giới lãnh đạo Châu Âu cũng cảnh báo nền kinh tế Mỹ sẽ thiệt hại đáng kể nếu người dân lục địa này quay lưng với hàng hóa Mỹ.
"Chúng tôi rất tiếc khi phải đưa ra biện pháp này. Thuế là thuế. Chúng có hại cho việc kinh doanh và người tiêu dùng thậm chí còn gánh hậu quả lớn hơn,” Chủ tịch Uỷ ban Châu Âu Ursula von der Leyen cho biết.
EU đề xuất thuế quan mới, khiến rượu bourbon của Mỹ đắt hơn nhiều khi đến tay người tiêu thụ Châu Âu. Nguồn ảnh: Bloomberg / Getty Images.
Ngoài ra, ngành rượu là tâm điểm trong cuộc chiến thuế quan giữa Mỹ và Châu Âu.
Bởi, EU đang có kế hoạch đánh thuế rượu whisky Mỹ 50%, còn ông Trump đe dọa sẽ áp mức thuế tới 200% với tất cả rượu vang và các sản phẩm có cồn khác xuất xứ từ Châu Âu nếu EU không hủy bỏ kế hoạch trên.
Trước tình hình này, các nước như Pháp, Tây Ban Nha hay Italia đang tìm cách loại rượu vang và rượu mạnh khỏi danh sách bị áp thuế để bảo vệ ngành sản xuất của họ.
Với người tiêu dùng Châu Âu, họ có chuyển sang tiêu thụ hàng hóa nội khối khi giá hàng nhập khẩu tăng, hoặc các lựa chọn thay thế - từ các thị trường khác ngoài Mỹ - có giá rẻ hơn .
Điều này không có lợi cho một số sản phẩm của Mỹ và các bang sản xuất chúng, điển hình là hạnh nhân California, rượu whisky Tennessee và gương chiếu hậu từ Michigan.
Một ví dụ thực tế khác là doanh số xe Tesla ở Châu Âu đã sụt giảm mạnh. Báo cáo mới đây cho thấy doanh số 2 tháng đầu 2025 của hãng xe điện này tại Đức và Pháp đã giảm lần lượt 76% và 44% so với cùng kỳ năm 2024.
Một câu hỏi cũng được đặt ra vào lúc này là: Quyết định áp thuế nhôm, thép của chính quyền Mỹ ảnh hưởng đến túi tiền của người dân Mỹ như thế nào?
Lãnh đạo doanh nghiệp trong những ngành thực phẩm, ôtô, điện gia dụng và nước sạch ở Mỹ đã lên tiếng về khả năng tăng giá trong thời gian tới. Điều này đồng nghĩa với việc người tiêu dùng sẽ phải chi nhiều tiền hơn.
Nhiều mặt hàng nhập khẩu từ Mexico tăng giá sau khi thuế quan có hiệu lực. Nguồn ảnh: Bloomberg / Getty Images.
Trên thực tế, chính sách thuế của ông Trump vấp phải nhiều phản đối ngay trong nước, vì những nguy cơ của nó.
Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Mỹ, Elissa Slotkin, cho biết: “Giá thực phẩm và giá nhà ở sẽ tăng chứ không giảm. Và ông Trump chưa đề ra được một kế hoạch đáng tin cậy để giải quyết cả hai vấn đề này. Các mức thuế quan lên những đồng minh như Canada sẽ làm tăng giá năng lượng, gỗ và ô tô đồng thời khuấy động một cuộc chiến thương mại gây hại cho hoạt động chế tạo và nông nghiệp. Và nếu ông ta không cẩn thận, ông ta sẽ đẩy chúng ta vào một cuộc suy thoái”.
Nhiều người dân Mỹ đã bắt đầu cắt giảm chi tiêu, hoặc phải lên kế hoạch ứng phó trước những bước đi tiếp theo.
Một số doanh nghiệp đã cảnh báo về khả năng tăng giá, do tác động từ thuế phí, trong thời gian tới.
Thuế quan sẽ ảnh hưởng nhiều đến túi tiền của người dân Mỹ do nước này nhập khẩu rất nhiều trái cây và rau quả nhập khẩu từ Mexico. Nguồn ảnh: AFP / Getty Images.
Nhà kinh tế người Bugary, Rumen Galabinov, cho rằng “tình trạng lạm phát sẽ nghiêm trọng hơn trong những tháng tới do thuế quan cao hơn đẩy giá cả lên. Ước tính giá cả có thể tăng ít nhất là 5-10%, nhất là những mặt hàng như ô tô, máy móc, nông nghiệp, nguyên liệu thô và toàn bộ các dịch vụ như tài chính, vận chuyển, vận tải. Tất cả đều sẽ bị ảnh hưởng".
Hiện còn quá sớm để có thể đánh giá đầy đủ về tác động sâu rộng từ chính sách thuế quan của Mỹ, chưa kể đến trước sự khó đoán trong các quyết định của Tổng thống Donald Trump.
Tuy nhiên, theo giới chuyên gia, chính sách này giống như "con dao hai lưỡi" và nếu không kiểm soát được, Mỹ có thể lãnh hậu quả "gậy ông đập lưng ông".
>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9