Hằng năm, cứ vào độ đầu năm dương cho đến Tết âm, giai điệu ca khúc “Happy new year” của ban nhạc nổi tiếng ABBA lại vang lên trên các kênh sóng phát thanh, truyền hình, các chương trình văn nghệ, các công viên, siêu thị ở Việt Nam...
Khát vọng yêu thương
Ra đời năm 1980, phát hành trong album Super Trouper, bài hát Happy new year năm nay tròn 37 tuổi. Điều khá thú vị là bài hát này xuất hiện ở Việt Nam ngay sau khi nó được phát hành ở Mỹ không bao lâu giữa những năm đời sống khó khăn lắm.
Ban nhạc huyền thoại ABBA
Thế hệ thanh niên thập niên 90 của thế kỷ trước hầu như ai cũng mê ABBA với những ca khúc như: The winner takes it all, Dancing queen, Andante - Andante, Lay all your love on me, Fernando. Bấy giờ, ABBA xuất hiện ở Việt Nam bắt đầu từ những chiếc băng cassette, mãi cả 10 năm sau, băng video những clip của ABBA mới có mặt.
Happy new year, I have a dream là những ca khúc của ABBA được số đông nhanh chóng yêu thích từ khi xuất hiện nhưng Happy new year là ca khúc đứng rất vững trong đời sống âm nhạc ở Việt Nam gần 40 năm qua, một điều mà không phải ca khúc nước ngoài nào làm được. Người viết đã từng chứng kiến một nhà báo Thụy Điển tỏ ra vô cùng kinh ngạc vì sự mến mộ của người Việt Nam dành cho ca khúc này, vì chính ở quê hương của nó, bài hát ấy nhiều năm qua không còn nhiều người biết đến.
Lý giải điều đó thật ra không hề dễ dàng. Vì có thể nói, Happy new year nói riêng và các bài hát khác của ABBA nói chung đều có ma lực, có sức ám ảnh khó diễn đạt.
Happy new year có giai điệu đẹp, trong sáng, và… sang lạ lùng. Ca khúc ấy còn có cách phối khí hòa âm rất độc đáo (có thể bây giờ nhiều bạn trẻ không thấy sự độc đáo ấy vì đã nghe nhiều clip “khai thác”, “học tập”).
Những người Thụy Điển hát tiếng Anh mang tên ABBA đã làm rung động cả thế giới bằng thứ âm nhạc rất hàn lâm nhưng đồng thời cũng rất gần gũi. Hoặc ít nhất, nó làm cho chúng ta cảm thấy rất gần gũi. Có cảm giác như âm nhạc của ABBA đã nói hộ cái điều mà mình lơ mơ cảm thấy nhưng lại không trình bày rõ ràng rành mạch được.
Happy new year là ca khúc của khát vọng yêu thương, khát vọng hòa bình, ước mơ đoàn tụ… Chỉ mới nghe những nét nhạc dạo, cảm xúc rạo rực luôn tràn về.
Trích ca khúc “Happy new year”
Trong đời sống truyền thông
Nhiều năm gần đây ca khúc Happy new year được sử dụng rộng rãi trên các kênh phát thanh, truyền hình. Phổ biến là hình thức trích một đoạn bài hát để minh họa cho các trailer “Chúc mừng năm mới” hoặc có trường hợp dùng ca khúc này để lồng nhạc cho một TVC quảng cáo (thường quảng cáo sản phẩm có liên quan đến năm mới, Tết).
Có những năm vào dịp Tết, bài hát Happy new year xuất hiện dày đặc trên các kênh truyền hình cáp, truyền hình số. Ngay cả kênh cho trẻ con (BIBI – VCTV8) cũng phát các trailer có giai điệu Happy new year nhiều lần trong ngày. Rồi các kênh sóng Đài địa phương cũng “Chúc mừng năm mới” bằng giai điệu Happy new year. Các nhà kinh doanh dịch vụ SMS khi quảng bá trên các kênh truyền hình cũng không quên khai thác Happy new year.
Tết Dương lịch đã vậy nhưng Tết âm lịch cũng vẫn khai thác bài hát Happy new year. Giao thừa cũng phát Happy new year, ngày Noel cũng phát bài hát ấy. Happy new year được vang lên trên các kênh phát thanh - truyền hình từ sáng sớm, đến buổi trưa, và cả buổi chiều, buổi tối. Phóng sự thời sự có khi cũng lồng Happy new year. Các chương trình tạp kỹ và văn nghệ dịp đầu năm, đón xuân đều có Happy new year.
Và chút mơ ước đầu năm
Tần suất xuất hiện dày đặc của Happy new year trong phát thanh – truyền hình mỗi dịp đầu năm, Tết đến như thế làm cho chúng ta có cảm giác ca khúc này là tác phẩm “phi bản quyền”, là sản phẩm của văn minh nhân loại được chia sẻ tự do.
Và, một ca khúc hay nhưng bị khai thác và lạm dụng nhiều như thế thì dễ dẫn đến tình trạng làm “chai” cảm xúc thẩm mỹ của người yêu âm nhạc.
Việt Nam cũng không thiếu những ca khúc “biểu tượng” cho Tết đến, Xuân về, cho những thời khắc cụ thể như giao thừa chẳng hạn. Ví dụ, trong bài hát Ngày Tết quê em của cố nhạc sĩ Từ Huy, ai trong chúng ta nghe câu hát: “Tết, Tết, Tết, Tết đến rồi! Tết, Tết, Tết, Tết, Tết đến rồi!” mà không cảm được cái tiết tấu và âm thanh tiếng pháo nổ đón năm mới, không cảm được niềm vui tràn đầy ngày xuân.
Ban nhạc ABBA đoàn tụ sau thời gian chia tay
Những người làm biên tập, làm truyền thông chắc không ai “sính ngoại”, nhưng bao nhiêu năm nay cứ Happy new year mãi thành thói quen. Và cái thói quen đó lại bị “nhái” ra đại trà. Mong sao những giai điệu Việt thấm đượm hồn dân tộc sẽ được nhiều người chúng ta nhớ và yêu như đã yêu Happy new year.
Phan Văn Tú