Nếu ai cũng biết nói không với các trang web phim lậu

Số người xem phim và các chương trình giải trí trên các trang web phim lậu hay các ứng dụng trái phép vẫn còn chiếm tỷ lệ cao

Con số khảo sát thật đáng buồn ấy cho thấy một sự thật: ý thức về chuyện bản quyền phim cũng như các chương trình giải trí nói chung hiện nay tuy có cải thiện nhưng vẫn là một thực trạng đáng ngại.

Phim lậu, xem dễ quá mà!

Chỉ cần có 3G, ai cũng có thể thưởng thức các bộ phim, các chương trình truyền hình, giải trí ở bất cứ nơi đâu mà không cần đóng phí bản quyền do tình trạng nở rộ các trang web truyền phát lại trái phép. Cũng trong cuộc khảo sát của sinh viên báo chí nói trên, những người trả lời phỏng vấn có thể kể tên vanh vách các website phim lậu họ thường xem như: phimbathu, phimmoi, phimnhanh, phim3s, biphim, phimhan, kzone, phimmoizzz, motphim…

Các loại máy thu hình đời mới hiện nay được tích hợp internet cho nên tivi giờ đây giống như một chiếc máy tính, người bình dân cũng biết mở web, vượt tường lửa để tìm xem phim lậu. Không chỉ các chương trình giải trí, thể thao... trên truyền hình mà ngay cả phim chiếu rạp đang hot, chỉ vài ngày sau khi phát hành, có khi đã xuất hiện trên các web hoặc các ứng dụng xem phim lậu. Thậm chí, có những phim vừa nhập chưa ra rạp mà bản lậu đã có trên mạng. 

Theo thống kê của Tổ chức We Are Social, thời điểm tháng 1-2020, website phimmoi.net đứng thứ 14 trong tốp những website được truy cập nhiều nhất Việt Nam. Số lượng lượt truy cập vào website này mỗi tháng là 5,2 triệu!

Hiện nay chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh các bạn trẻ dán mắt vào màn hình cảm ứng của điện thoại thông minh, tai đeo headphone để xem phim trên xe buýt, góc sân trường, trên thư viện. Trong số này, nhiều bạn cho biết vẫn thường xuyên xem phim trên các trang miễn phí dù có hơi khó chịu một chút về chuyện bị quảng cáo hay vấn đề chất lượng phim.

Với những doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ truyền hình, điện ảnh trên nền tảng số OTT thì chuyện vi phạm bản quyền nội dung tràn lan như thế sẽ gây thiệt hại nặng nề. Đa phần các trang phim lậu có máy chủ đặt tại nước ngoài nên các giải pháp kỹ thuật cũng chỉ hạn chế phần nào, không dẹp được hoàn toàn. Điều đáng nói là phần lớn các website phim lậu, các ứng dụng chiếu phim lậu đều có quảng cáo đánh bạc trực tuyến trái phép, liên kết tới các website đánh bạc.

Giờ nghỉ trưa và buổi tối là lúc nhiều bạn sinh viên đắm mình với các chương trình giải trí trên internet

Những nỗ lực của nhà quản lý

Các cơ quan quản lý thường xuyên chỉ đạo các nhà cung cấp dịch vụ internet chặn truy cập vào các tên miền tổ chức chiếu phim lậu hoặc các chương trình giải trí ăn cắp bản quyền. Nhưng thực tế, việc chặn tên miền cũng chỉ là giải pháp tình thế. Các trang phim lậu sẽ tìm tên miền mới để lại tiếp tục vi phạm. Miếng bánh quảng cáo họ thu về quá hấp dẫn nên không dễ gì họ từ bỏ. Nhưng, tất nhiên, việc chặn tên miền cũng làm cho những đối tượng vi phạm lao đao: tạo ra tên miền mới cũng cần thời gian để cho người dùng làm quen lại, lượng truy cập giảm mạnh, giảm nguồn thu quảng cáo... Và chính vì thế, những kẻ làm web lậu này thường đặt tên miền mới gần với tên miền cũ, chỉ thêm 1, 2 ký tự. 

Thời gian qua, Cục Phát thanh - truyền hình và thông tin điện tử (Bộ Thông tin - Truyền thông) đã xử phạt nhiều đơn vị ở trong nước vi phạm bản quyền phim. Tháng 10-2019, Cục cũng phát hiện 18 website vi phạm bản quyền phim của một công ty ở VN. Các website vi phạm đều dùng giao diện tiếng Việt, có tên miền quốc tế, sử dụng dịch vụ lưu trữ đám mây có địa chỉ IP máy chủ tại Mỹ. Vào tháng 12-2019, trong số 4 doanh nghiệp bị cơ quan chức năng xử phạt số tiền lên đến 220.000 USD do sử dụng phần mềm không hợp pháp, có đến 3 doanh nghiệp đầu tư nước ngoài.

Những nỗ lực của nhà quản lý rất đáng ghi nhận, tuy nhiên, tình trạng vi phạm bản quyền phim ảnh trên mạng hiện vẫn còn nhức nhối. Một trong những giải pháp mà nhiều doanh nghiệp OTT đề xuất với Bộ Thông tin Truyền thông là cắt nguồn quảng cáo trên các trang web này, phạt thật nặng nhãn hiệu nào quảng cáo trên các trang phim lậu. Có điều, đa phần các quảng cáo trên những trang phim lậu này không đến từ các doanh nghiệp trong nước. Mà như đã nói, chủ yếu đến từ các trang đánh bạc.

Tóm lại, không có giải pháp triệt để trong việc ngăn chặn các trang phim lậu. Nhiều nước trên thế giới cũng bị tình trạng này chứ không riêng gì ở Việt Nam. Giải pháp căn cơ để giải quyết tình trạng phim lậu trên mạng chính là ý thức về bản quyền của người sử dụng internet.

Cùng với Apple TV, WeTV (Trung Quốc), Netflix là đơn vị cung cấp dịch vụ chiếu phim xuyên biên giới qua internet gần đây cũng chiếm được nhiều thuê bao ở thị trường Việt Nam

Hãy nói không với phim lậu

Hiện nay, việc sản xuất nội dung để phát hành trên nền tảng số ngày càng nhiều hơn, mạnh hơn, không chỉ các doanh nghiệp tư nhân, các cơ quan báo chí truyền hình, các đơn vị kinh doanh dịch vụ giải trí mà còn có cả cá nhân nghệ sĩ, các nhóm bạn trẻ yêu nghệ thuật… Do đó, cần phải có nhiều giải pháp để bảo vệ bản quyền. Trong đó, có việc tích cực gia nhập các mạng liên kết trên YouTube, Facebook để được cung cấp công cụ bảo vệ bản quyền cho video chính danh (đăng ký thương hiệu, bản quyền logo, hình ảnh, tên chương trình...)

Tất nhiên, các cơ quan quản lý vẫn phải tăng cường các biện pháp pháp lý, biện pháp kỹ thuật để ngăn ngừa nhưng các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giải trí trên nền tảng số và các cá nhân sản xuất chương trình giải trí, webdrama… cần phải chủ động tự bảo vệ bản quyền bằng nhiều phương pháp. 

Và như đã nói ở phần trên, tình trạng vi phạm bản quyền hiện nay rất khó xóa bỏ ngay được khi vẫn còn nhiều người thích xem "chùa". Do đó, bên cạnh các biện pháp về hành chính và kỹ thuật, việc giáo dục người dùng nâng cao ý thức tôn trọng bản quyền mới có ý nghĩa về lâu dài.

Điều đáng buồn là trong cuộc khảo sát nói trên, nhiều bạn trẻ biện minh rằng, do đời sống sinh viên còn khó khăn nên việc xem phim lậu trên mạng cũng là cách giải trí hợp lý. Tỷ lệ bạn trẻ “thông cảm”, “không quá khắt khe” với chuyện xem phim lậu còn khá cao.  

Chính vì thế, cần phải có nhiều biện pháp truyền thông để mọi người hiểu được rằng việc chúng ta xem phim lậu hay xem lậu các chương trình giải trí trên mạng cũng là cách chúng ta làm cho nền điện ảnh, giải trí truyền hình của nước nhà không thể phát triển. Xem phim lậu là ăn cắp sức sáng tạo, sức lao động của người khác. Đó là hành vi vi phạm pháp luật, đạo đức, không thể chấp nhận ở trong một thế giới hội nhập. Xem phim lậu có khi còn dẫn đến hệ lụy: bị xem những quảng cáo có ảnh hưởng tiêu cực, bị mã độc đánh cắp các tài khoản dịch vụ mạng đính kèm...