Cách đây vài ngày tôi mới biết đến cộng đồng Freecycle Vietnam từ một phóng sự trên truyền hình, dù cộng đồng đã được hình thành 5 năm nay. Khi được xem các thông tin của cộng đồng chia sẻ này, tôi cũng phải ồ lên từ ngạc nhiên đến thích thú.
Giao diện một fanpage của Cộng đồng Freecycle Vietnam trên facebook
Điều đầu tiên tôi nghĩ đến là, chính mình cũng có khá nhiều thứ có thể sẻ chia, mà thật tiếc, lâu nay mình không biết đến cộng đồng trực tuyến thú vị này.
Nhanh và gần
Cộng đồng Freecycle Vietnam là ai? Là gì? Xin được mở đầu bằng thông tin công khai trên chính fanpage: “Freecycle Vietnam là nơi cho tặng và tìm kiếm các loại đồ mới / cũ hoàn toàn miễn phí. Nếu bạn có món đồ nào bạn không cần dùng tới nhưng lại có giá trị với người khác hãy cho tặng món đồ của bạn tại Freecycle Việt Nam để một ai đó có thể dùng nó thay vì bạn vứt nó đi hay cứ lưu cữu vô ích rồi sẽ hao mòn hỏng hóc theo thời gian. Ngược lại, nếu bạn đang cần món đồ nào đó thì thay vì ngay lập tức mua nó, bạn có thể tìm kiếm trên Freecycle Việt Nam, biết đâu có món đồ bạn cần, vừa tiết kiệm chi phí vừa tránh lãng phí chung”.
Với mục đích vừa tránh lãng phí cho từng cá nhân và cả xã hội lại vừa góp phần bảo vệ môi trường, tinh thần của Freecycle Việt Nam thực sự có sức thuyết phục lớn với các thành viên và với cả xã hội.
Ngày 10/11, theo dõi fanpage của Freecycle tôi thấy các thông tin cho tặng quà liên tiếp được xuất bản. Đến giữa giờ chiều, có khoảng 30 thông tin được xuất hiện trên trang. Một nick ở quận Đống Đa hôm ấy chia sẻ: “Anh mình mua giường mới nên muốn tặng lại giường cũ (như hình) cho bạn nào có nhu cầu. Giường kích cỡ 1m6 X 2m, hơi cũ nhưng vẫn dùng tốt. Nếu bạn nào lấy, anh mình có thể tháo giường sẵn, bạn chỉ cần đến chở thôi. Yêu cầu duy nhất là lấy ngay trong hôm nay hoặc ngày mai. Bạn nào cần comment phía dưới để mình chốt và inbox địa chỉ lấy”.
Chỉ vài phút sau đã có 2 bạn đăng ký nhận chiếc giường này.
Trước đó nick ở khu vực Mỹ Đình thông tin: “Tớ mua hai đôi dép mới tinh mà bán hàng “có tâm” quá size thì 39 mà bạn tớ chân 37 mới vừa. Tớ nhận từ mùa hè mà ko buồn mở ra luôn. Tớ tặng 2 đôi cho 2 bạn nhé. Đôi trắng chân 26,5-37; Đôi vàng 37,5. Tớ ưu tiên tặng các em sinh viên nha. Tớ mua mỗi đôi 150k thôi nên chất lượng không xịn quá đâu. Nhận hàng luôn trước 3h chiều hoặc thứ 2 nhé. Tớ ở gần bến xe Mỹ Đình.”
Cũng chỉ ít phút sau, đã có 13 thành viên comment đăng ký nhận 2 đôi giầy này.
Nick ở Hà Đông, trước đó đăng tin chia sẻ những món đồ nặng giá trị tinh thần: “Mình có một số đồ (sách tiếng Anh cho người lớn và trẻ em, vở kẻ ngang, truyện, một bó hoa sáp, folder kẹp tài liệu, bông trang điểm) muốn tặng lại. Có một số cuốn là sách photo. Ưu tiên các bạn lấy ít nhất 3 món đồ và qua lấy được trong hôm nay và ngày mai (10 và 11/11). Chúc mọi người cuối tuần vui vẻ!”
Thông tin này rất nhanh cũng được 4 thành viên “hưởng ứng”
Một sinh viên đại học Thương Mại thì đưa ra đề nghị: “Em muốn xin vài chiếc áo sơ mi trắng trơn cỡ L tay dài cho người 55 cân (không hoa văn màu mè gì, e sẽ xin về tẩy lại ạ). Em cũng có vài cuốn sách không đọc nữa muốn tặng anh chị nào cần. Em ở Chương Mỹ và đi học ở - số 6 Hồ Tùng Mậu”
Sau đó có 2 thông tin tặng áo bên cạnh các thành viên xin sách.
Có thể thấy các thông tin cho và nhận được thực hiện rất nhanh, chỉ trong vòng trên dưới 10 phút. Các thông tin này cũng chủ yếu dành cho những người ở gần với nguồn cho / tặng. Có điểm khá thú vị là các thông tin cho tặng đồ dùng đến được rất đúng với các đối tượng mà người cho tặng muốn ưu tiên, ví dụ đối tượng sinh viên hoặc những người rất phù hợp về kích cỡ, sở thích... với loại đồ dùng được cho/ tặng.
Anh Phạm Hồng Kiên, sáng lập viên cộng đồng Freecycle Vietnam nhấn mạnh đến sự chia sẻ như một hình thức biến một món đồ “từ vô dụng thành hữu dụng”.
Một thông tin tặng quà của thành viên mang tên Chấn Hưng Lưu, ảnh chụp màn hình trong fanpage của Cộng đồng Freecycle Vietnam
Lớn mạnh âm thầm
Ra đời từ 27/10/2013, khởi đầu từ Hà Nội, đến nay cộng đồng “cho tặng đồ hoàn toàn miễn phí” này đã có gần 20 ngàn thành viên. Số thành viên phát triển trong tuần gần đây nhất là hơn 800, chứng tỏ mức độ lan tỏa của tinh thần sẻ chia là rất mạnh mẽ.
Hơn 20 thành viên đóng vai trò admin và người kiểm duyệt nội dung của Fanpage này đều là những người trẻ. Các thành viên sáng lập và giữ vai trò chủ chốt là những người đã có thời gian sống học tập hoặc làm việc ở nước ngoài. Có lẽ vì thế, tinh thần chia sẻ và công khai được chọn là tinh thần thống nhất của nhóm.
Cộng đồng 20 ngàn thành viên này cũng đã từng bước xây dựng những nguyên tắc chung trong việc tương tác. Ví dụ như bài đăng phải đủ thông tin để thuận tiên cho người theo dõi; văn phong lời lẽ lịch sự, không viết tắt; không quảng cáo đăng tin rác; giữ chữ tín; cân nhắc nhu cầu trước khi xin đồ; xin / cho đều phải công khai, không inbox hoặc PM; không xin đồ ở xa để lãng phí thời gian và tiền bạc cho việc chuyên chở…
Trong quá trình tương tác, các thành viên cũng đã tiếp tục đóng góp để hoàn thiện “văn hóa chia sẻ” ví dụ như phải đúng hẹn, cần thông báo nếu có vấn đề phát sinh; biết chia sẻ ngay cả trong hành vi “xin đồ”, không nên xin hết… chỉ nên chọn 1, 2 món thích nhất hay phù hợp nhất với bản thân, nhường các món còn lại cho người khác; không nên thường xuyên xin đồ…
Hiện nay, Freecycle Vietnam đã có mặt tại 6 tỉnh thành trong cả nước và trên fanpage của cộng đồng, có sự kết nối với 5 nhóm nhỏ hơn. Từ ngày 24/10/2018, Fanpage được tách ra thêm một nhánh mới là Freecycle Vietnam 2 dành cho các tỉnh thành ngoài Hà Nội.
Các Fanpage Freecycle sau đó đã được hình thành cho cộng động ở TP.Hồ Chí Minh với hơn 5 ngàn thành viên; Freecycle VietNam headquater với hơn 4 ngàn thành viên; cộng đồng Tây Nguyên, Hải phòng, Đồng Nai…
Truyền thông thời internet chắp cánh, lan tỏa triết lý sống vì cộng đồng, triết lý cho đi là được nhận lại
Câu chuyện thành công của Cộng đồng Freecycle Vietnam, nếu biết sử dụng truyền thông đúng cách, facebook nói riêng và mạng xã hội nói chung rất có ích cho cộng đồng. Công nghệ, mạng xã hội đã mở ra những cơ hội cho kinh tế chia sẻ và cả những cơ hội cho việc chia sẻ tình người, thực hành một triết lý sống lành mạnh.
Cù Thị Thanh Huyền