(HTV) - Nhật Bản đang đối mặt với những thách thức kinh tế, tình hình an ninh căng thẳng liên quan đến Trung Quốc và Triều Tiên. Chưa kể chỉ vài ngày nữa là có kết quả cuộc bầu cử khó lường của đồng minh Mỹ.
Trong bối cảnh này, kết quả tổng tuyển cử trong nước đang đặt nền chính trị Nhật Bản vào tình huống bấp bênh. Lần đầu tiên sau 15 năm, liên minh cầm quyền ở Nhật Bản mất thế đa số ở quốc hội. Liên minh giữa đảng Tự do Dân chủ LDP và đảng Công Minh Komei đã không đạt được 233 ghế cần thiết để kiểm soát Kiểm soát Hạ viện. Ngược lại, Đảng Dân chủ Lập hiến CDP được dẫn dắt bởi cựu Thủ tướng Yoshihiko Noda, đã có bước tiến lớn với 148 ghế, tăng mạnh từ 98 ghế trước đó.
Liên minh giữa LDP và Komeito đã không đạt được 233 ghế cần thiết để kiểm soát Kiểm soát Hạ viện. Nguồn ảnh: AP
Kết quả này phản ánh sự thất vọng ngày càng tăng của người dân với chính phủ, trong bối cảnh nền kinh tế suy giảm và chi phí sinh hoạt ngày càng leo thang.
Phản ứng của người dân sau khi LDP thua bầu cử
“Trong cuộc bầu cử Hạ viện, đảng Dân chủ Tự do đã nhận được một phán quyết cực kỳ khắc nghiệt từ công chúng... Chúng tôi đang đánh giá việc này rất nghiêm túc. Tôi tin rằng cử tri đang yêu cầu chúng tôi phải suy nghĩ nhiều hơn và trở thành một đảng đáp ứng được kỳ vọng của họ” - Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba phát biểu tại họp báo hôm 30/10.
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba phát biểu tại họp báo hôm 30/10. Nguồn ảnh AP
Theo giới phân tích, kết quả này sẽ dẫn đến cuộc cạnh tranh kéo dài nhiều ngày, thậm chí nhiều tuần, để thành lập Chính phủ mới và có khả năng thay đổi nhà lãnh đạo. Hiến pháp Nhật Bản cho phép các đảng có 30 ngày để tìm ra một nhóm có thể điều hành đất nước. Các đảng nhỏ hơn cũng đạt được nhiều ghế hơn và vì vậy có thể đóng vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán sắp tới.
Hiện chưa rõ ông Ishiba, người vừa nhậm chức tháng trước, có thể trụ vững được bao lâu sau thất bại vừa rồi. Đảng LDP phải tìm thêm một đảng liên minh để tiếp tục cầm quyền, điều này có thể gây ra bất ổn và làm suy yếu sức mạnh của Đảng LDP.
Quan điểm của lãnh đạo các Đảng khác
Thủ tướng Nhật Bản Shiba từng bày tỏ quan điểm rằng ông đã có 10 năm quan sát cách thức Đảng LDP hoạt động. Ông quả quyết sẽ "chấm dứt sự im lặng" tồn tại trong đảng LPD.
Khảo sát của báo Yomiuri Shimbun và hãng tin Kyodo đều cho thấy sự ủng hộ sụt giảm đối với Thủ tướng Shiba. Nguồn ảnh: Nikkei Asia
Cuộc khảo sát trên toàn quốc do báo Yomiuri Shimbun thực hiện trong ngày 28 -29/10 cho thấy tỷ lệ ủng hộ chính quyền của Thủ tướng Ishiba chỉ còn 34%, giảm từ mức 51% trong cuộc khảo sát được thực hiện đầu tháng này. Tỷ lệ không ủng hộ ông tăng mạnh từ mức 32% lên 51% trong vòng một tháng.
Một cuộc thăm dò khác do hãng thông tấn Kyodo thực hiện trong cùng giai đoạn cho kết quả tương tự, với tỷ lệ ủng hộ Thủ tướng Ishiba chỉ ở mức 32,1%, giảm so với mức 50,7% trong cuộc khảo sát diễn ra sau khi ông nhậm chức.
Về vấn đề duy trì chính phủ liên minh LDP-Komeito, 38,4% người trả lời ủng hộ, trong khi 53% phản đối.
Về triển vọng chính trị trong thời gian tới, mặc dù LDP vẫn là đảng lớn nhất trong quốc hội, nhưng họ đang đứng trước ba lựa chọn khó khăn.
Một là tìm kiếm đối tác liên minh mới ngoài đảng Komeito để đạt được con số 233 ghế cần thiết cho đa số. Hai là thành lập chính phủ thiểu số và phải thương lượng với các đảng đối lập để thông qua các chính sách quan trọng. Ba là chấp nhận để phe đối lập nắm quyền.
Thủ tướng Ishiba cũng đã phải thừa nhận tình thế khó khăn khi phát biểu rằng LDP "cần phải suy ngẫm và trở thành một đảng hành động theo ý nguyện của người dân".
Nhà phân tích chính trị Rintaro Intaro Nishimura đưa ra nhận định về chính trị Nhật Bản. Nguồn ảnh: AP
Nhà phân tích chính trị Rintaro Intaro Nishimura đánh giá: nền chính trị Nhật Bản được thế giới đánh giá cao trong hơn một thập kỷ qua nhờ sự ổn định dưới thời LDP cầm quyền. Nhưng ở hiện tại, điều này đang trở nên lung lay.
Hoạt động ngoại giao của Nhật Bản sẽ bị ảnh hưởng
Nhà phân tích chính trị Rintaro Intaro Nishimura nhìn nhận vẫn còn nhiều sự không chắc chắn và không mấy khả quan về viễn cảnh chính trị Nhật Bản sau cuộc bỏ phiếu, vốn là một hệ quả trong chiến lược bầu cử của LDP. Ông cho rằng việc LDP không giải quyết thỏa đáng vụ bê bối chính trị đã phản tác dụng, và giờ đây sẽ gây tổn hại đến việc quản lý chính sách của chính phủ trong tương lai.
>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9