(HTV) - Thống kê trong 2 tháng đầu năm 2025, tại TP.HCM - đầu tàu kinh tế của cả nước, số doanh nghiệp nói lời chia tay thị trường tăng 12% so với cùng kì. Cũng trong giai đoạn này, số doanh nghiệp thành lập mới và số vốn đăng ký cũng giảm đáng kể.
Cuối năm 2024, nhiều thương hiệu cà phê lâu năm tuyên bố đóng cửa, để lại nhiều tiếc nuối. Các nhà sáng lập cho biết rằng mô hình kinh doanh không còn phù hợp với thị trường.
Trong hai tháng đầu năm, số doanh nghiệp rời thị trường tại TP.HCM tăng 12%, trong khi số doanh nghiệp mới và vốn đăng ký giảm gần 38% và 48% so với cùng kỳ. Dù chưa quá đáng lo, nhưng những số liệu này cho thấy sức khỏe doanh nghiệp cần được quan tâm, nhất là trong bối cảnh kinh tế còn nhiều biến động.
Dòng tiền suy giảm khiến khách hàng thắt chặt chi tiêu, buộc doanh nghiệp khởi nghiệp năm 2025 phải vận hành bài bản, chất lượng và có lợi nhuận cao hơn. Không chỉ trong ngành F&B, nhiều thương hiệu lớn trong lĩnh vực thời trang cũng lần lượt rời thị trường vì mở rộng quá nhanh mà chưa lường trước biến động.
Các doanh nghiệp TP.HCM luôn thể hiện sự chủ động, năng động trong kinh doanh. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế biến động, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn khi mở rộng quy mô, đối mặt với sự cạnh tranh từ hàng nhập khẩu giá rẻ và các mô hình kinh doanh trực tuyến.
Ông Trần Thanh Tùng - Nhà sáng lập thương hiệu Monkey In Black
Ông Trần Thanh Tùng - Nhà sáng lập thương hiệu Monkey In Black, nhấn mạnh doanh nghiệp cần nhạy bén nắm bắt nhu cầu thị trường và trang bị kiến thức cạnh tranh. Nếu làm không tốt thì không sao, nhưng nếu làm tốt, họ có thể bị sao chép mô hình và buộc phải cạnh tranh khốc liệt hơn.
Chủ động, năng động là những bản chất vốn có của doanh nghiệp TP.HCM. Tuy nhiên, trước những gam màu sáng - tối khó đoán định của kinh tế trong và ngoài nước, doanh nghiệp không thể "tự bơi". Vẫn rất cần sự thấu hiểu, sẻ chia và đồng hành cụ thể, thiết thực, họ mới có thể vượt khó.
Dù đã có nhiều cải thiện, nhưng cộng đồng doanh nghiệp TP.HCM vẫn gặp không ít khó khăn. Những vướng mắc lớn nhất hiện nay bao gồm thủ tục hành chính rườm rà, khó tiếp cận nguồn vốn, chi phí vận hành tăng cao và các chính sách hỗ trợ chưa thực sự phù hợp với nhu cầu thực tế.
Các chuyên gia và doanh nghiệp kinh tế cho biết, thủ tục hành chính rườm rà vẫn là một rào cản lớn, khiến nhiều doanh nghiệp mất nhiều năm để hoàn tất thủ tục đầu tư, thậm chí phải chuyển hướng sang địa phương khác. Bên cạnh đó, số lượng doanh nghiệp giải thể không phải là vấn đề đáng lo nhất, mà quan trọng hơn là cần điều chỉnh chính sách và quy định một cách mạnh mẽ để hỗ trợ doanh nghiệp hiệu quả hơn. Trong bối cảnh kinh tế đầy biến động, cả doanh nghiệp và cơ quan quản lý cần quyết tâm và hành động quyết liệt hơn để đảm bảo khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước lẫn quốc tế.
Tiến sĩ Huỳnh Phước Nghĩa - Đại học Kinh tế TP.HCM
Ngoài ra các chuyên gia cũng cho biết trong bối cảnh kinh tế biến động và chịu nhiều tác động từ tình hình chung của thế giới, nền kinh tế Việt Nam cũng không nằm ngoài ảnh hưởng. Để doanh nghiệp không bị thất thế trên sân nhà lẫn sân khách, đòi hỏi quyết tâm cụ thể hơn, hành động quyết liệt hơn từ chính bản thân doanh nghiệp lẫn cơ quan hữu quan.
Doanh nghiệp vừa và nhỏ là trụ cột của nền kinh tế ở nhiều quốc gia, chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số doanh nghiệp và đóng góp đáng kể vào GDP. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động, nhiều nước đã triển khai các chính sách hỗ trợ tài chính và thúc đẩy tăng trưởng nhằm giúp nhóm doanh nghiệp này nâng cao năng lực cạnh tranh và thích ứng với thị trường.
Các quốc gia như Singapore, Nhật Bản, Trung Quốc và Indonesia đã có những cách tiếp cận khác nhau để hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ. Singapore tập trung tối ưu hóa quy trình tiếp cận tài chính và thúc đẩy chuyển đổi số. Nhật Bản triển khai Quỹ bảo lãnh tín dụng chung, đồng thời khuyến khích tái cơ cấu doanh nghiệp thông qua M&A và tăng lương tối thiểu. Trung Quốc chuyển đổi Quỹ Phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ thành Quỹ mẹ quốc gia, giúp giải quyết bài toán vốn dài hạn và thúc đẩy đổi mới. Trong khi đó, Indonesia tập trung cải thiện quản lý, hỗ trợ tài chính và xây dựng hệ sinh thái kinh doanh bền vững để nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước.
Hầu hết các quốc gia đều thành lập Quỹ tài chính nhà nước nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ. Việc triển khai các chính sách về tài chính, chuyển đổi số, cải cách hành chính và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận vốn là những giải pháp thiết yếu giúp nhóm doanh nghiệp này phát triển bền vững.
Với tỷ lệ doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm trên 98% tổng số doanh nghiệp, Việt Nam có thể học hỏi những mô hình hỗ trợ hiệu quả từ các nước và điều chỉnh phù hợp với điều kiện thực tiễn của TP.HCM cũng như cả nước, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và đảm bảo tăng trưởng bền vững.
TP.HCM đang trong quá trình chuyển đổi từ mô hình tăng trưởng thâm dụng lao động sang sử dụng công nghệ cao hơn. Tuy nhiên, nếu không thu hút được vốn đầu tư đủ mạnh, quá trình này sẽ diễn ra chậm, ảnh hưởng đến tiềm năng tăng trưởng dài hạn và khả năng duy trì mức tăng trưởng bền vững.
Tiến sĩ Hồ Hoàng Anh - Đại học Kinh tế TP.HCM.
Tiến sĩ Hồ Hoàng Anh - Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng tình trạng quá tải về hành chính, nguồn cung đất đai hạn chế và tốc độ xử lý thủ tục còn chậm là nguyên nhân chính ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của thành phố. Khi môi trường đầu tư không thuận lợi, việc huy động vốn từ khu vực tư nhân và nhà đầu tư nước ngoài gặp khó khăn, khiến tốc độ tăng trưởng kinh tế bị chậm lại.
TP.HCM hiện có khoảng 220.000 doanh nghiệp, nhiều doanh nghiệp lớn vẫn đang chờ cơ hội triển khai kế hoạch phát triển. Nếu không có sự hỗ trợ kịp thời, doanh nghiệp sẽ khó đạt được kỳ vọng, kéo theo sự chững lại của nền kinh tế thành phố. Do đó, chính quyền cần khảo sát kỹ lưỡng nhu cầu thực tế của doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi để họ phát triển.
Để doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TP.HCM cũng như cả nước phát triển bền vững trong bối cảnh kinh tế đầy biến động, không thể chỉ dừng lại ở những đề xuất chính sách. Cần có những hành động cụ thể, quyết liệt từ cả phía cơ quan quản lý lẫn doanh nghiệp. Chính quyền cần nhanh chóng cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện tiếp cận vốn, thúc đẩy chuyển đổi số và hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh.
Về phía doanh nghiệp, không thể mãi trông chờ vào chính sách mà cần chủ động thích ứng, đổi mới mô hình kinh doanh và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ. Chỉ khi cả hai bên cùng chung tay hành động mạnh mẽ, nền kinh tế mới có thể vượt qua thách thức, tạo ra một môi trường kinh doanh bền vững và tăng trưởng lâu dài. Đây không chỉ là nhiệm vụ, mà là yêu cầu cấp thiết ngay lúc này.
Sự đồng hành giữa chính quyền và doanh nghiệp không chỉ giúp TP.HCM vượt qua thách thức trước mắt mà còn tạo nền tảng vững chắc để đạt mục tiêu tăng trưởng 10% trong năm 2025.
>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9